1Fólk hafði nú flykkst að í tugum þúsunda, svo að nærri tróð hver annan undir. Jesús tók þá að tala, fyrst til lærisveina sinna: Varist súrdeig farísea, sem er hræsnin.2Ekkert er hulið, sem eigi verður opinbert, né leynt, er eigi verður kunnugt.3Því mun allt það, sem þér hafið talað í myrkri, heyrast í birtu, og það, sem þér hafið hvíslað í herbergjum, mun kunngjört á þökum uppi.4Það segi ég yður, vinir mínir: Hræðist ekki þá, sem líkamann deyða og fá að því búnu ekki meira að gjört.5Ég skal sýna yður, hvern þér eigið að hræðast. Hræðist þann, er hefur vald að deyða og að því búnu varpa í helvíti. Já, ég segi yður, hræðist hann.6Eru ekki fimm spörvar seldir fyrir tvo smápeninga? Og þó er ekki einn þeirra gleymdur Guði.7Hárin á höfði yðar eru jafnvel öll talin. Verið óhræddir, þér eruð meira verðir en margir spörvar.8En ég segi yður: Hvern þann sem kannast við mig fyrir mönnum, mun og Mannssonurinn kannast við fyrir englum Guðs.9En þeim sem afneitar mér fyrir mönnum, mun afneitað verða fyrir englum Guðs.10Hverjum sem mælir gegn Mannssyninum, verður það fyrirgefið, en þeim sem lastmælir gegn heilögum anda, verður ekki fyrirgefið.11Og þegar þeir leiða yður fyrir samkundur, höfðingja og yfirvöld, hafið þá ekki áhyggjur af því, hvernig eða með hverju þér eigið að verja yður eða hvað þér eigið að segja.12Því að heilagur andi mun kenna yður á þeirri stundu, hvað segja ber.13Einn úr mannfjöldanum sagði við hann: Meistari, seg þú bróður mínum að skipta með mér arfinum.14Hann svaraði honum: Maður, hver hefur sett mig dómara eða skiptaráðanda yfir ykkur?15Og hann sagði við þá: Gætið yðar, og varist alla ágirnd. Enginn þiggur líf af eigum sínum, þótt auðugur sé.16Þá sagði hann þeim dæmisögu þessa: Maður nokkur ríkur átti land, er hafði borið mikinn ávöxt.17Hann hugsaði með sér: Hvað á ég að gjöra? Nú get ég hvergi komið fyrir afurðum mínum.18Og hann sagði: Þetta gjöri ég: Ég ríf hlöður mínar og reisi aðrar stærri, og þangað safna ég öllu korni mínu og auðæfum.19Og ég segi við sálu mína: Sála mín, nú átt þú mikinn auð til margra ára, hvíl þig nú, et og drekk og ver glöð.20En Guð sagði við hann: Heimskingi, á þessari nóttu verður sál þín af þér heimtuð, og hver fær þá það, sem þú hefur aflað?21Svo fer þeim er safnar sér fé, en er ekki ríkur hjá Guði.22Og hann sagði við lærisveina sína: Því segi ég yður: Verið ekki áhyggjufullir um líf yðar, hvað þér eigið að eta, né heldur um líkama yðar, hverju þér eigið að klæðast.23Lífið er meira en fæðan og líkaminn meira en klæðin.24Hyggið að hröfnunum. Hvorki sá þeir né uppskera, eigi hafa þeir forðabúr eða hlöðu, og Guð fæðir þá. Hve miklum mun eruð þér fremri fuglunum!25Og hver yðar getur með áhyggjum aukið spönn við aldur sinn?26Fyrst þér nú orkið ekki svo litlu, hví látið þér allt hitt valda yður áhyggjum?27Hyggið að liljunum, hversu þær vaxa. Hvorki vinna þær né spinna. En ég segi yður: Jafnvel Salómon í allri sinni dýrð var ekki svo búinn sem ein þeirra.28Fyrst Guð skrýðir svo grasið á vellinum, sem í dag stendur, en á morgun verður í ofn kastað, hve miklu fremur mun hann þá klæða yður, þér trúlitlir!29Hafið ekki hugann við, hvað þér eigið að eta og hvað að drekka, og kvíðið engu.30Allt þetta stunda heiðingjar heimsins, en faðir yðar veit, að þér þarfnist þessa.31Leitið heldur ríkis hans, og þá mun þetta veitast yður að auki.32Vertu ekki hrædd, litla hjörð, því að föður yðar hefur þóknast að gefa yður ríkið.33Seljið eigur yðar og gefið ölmusu, fáið yður pyngjur, er fyrnast ekki, fjársjóð á himnum, er þrýtur ekki, þar sem þjófur fær eigi í nánd komist né mölur spillt.34Því hvar sem fjársjóður yðar er, þar mun og hjarta yðar vera.35Verið gyrtir um lendar, og látið ljós yðar loga,36og verið líkir þjónum, er bíða þess, að húsbóndi þeirra komi úr brúðkaupi og þeir geti lokið upp fyrir honum um leið og hann kemur og knýr dyra.37Sælir eru þeir þjónar, sem húsbóndinn finnur vakandi, er hann kemur. Sannlega segi ég yður, hann mun gyrða sig belti, láta þá setjast að borði og koma og þjóna þeim.38Og komi hann um miðnætti eða síðar og finni þá vakandi, sælir eru þeir þá.39Það skiljið þér, að húsráðandi léti ekki brjótast inn í hús sitt, ef hann vissi, á hvaða stundu þjófurinn kæmi.40Verið þér og viðbúnir, því að Mannssonurinn kemur á þeirri stundu, sem þér ætlið eigi.41Þá spurði Pétur: Herra, mælir þú þessa líkingu til vor eða til allra?42Drottinn mælti: Hver er sá trúi og hyggni ráðsmaður, sem húsbóndinn setur yfir hjú sín að gefa þeim skammtinn á réttum tíma?43Sæll er sá þjónn, er húsbóndinn finnur breyta svo, er hann kemur.44Ég segi yður með sanni: Hann mun setja hann yfir allar eigur sínar.45En ef sá þjónn segir í hjarta sínu: Það dregst, að húsbóndi minn komi, og tekur að berja þjóna og þernur, eta og drekka og verða ölvaður,46þá mun húsbóndi þess þjóns kom á þeim degi, er hann væntir ekki, á þeirri stundu, er hann veit ekki, höggva hann og láta hann fá hlut með ótrúum.47Sá þjónn, sem veit vilja húsbónda síns og hefur ekki viðbúnað né gjörir vilja hans, mun barinn mörg högg.48En hinn, sem veit hann ekki, en vinnur til refsingar, mun barinn fá högg. Hver sem mikið er gefið, verður mikils krafinn, og af þeim verður meira heimtað, sem meira er léð.49Ég er kominn að varpa eldi á jörðu. Hversu vildi ég, að hann væri þegar kveiktur!50Skírn á ég að skírast. Hversu þungt er mér, uns hún er fullnuð.51Ætlið þér, að ég sé kominn að færa frið á jörðu? Nei, segi ég yður, heldur sundurþykki.52Upp frá þessu verða fimm í sama húsi sundurþykkir, þrír við tvo og tveir við þrjá,53faðir við son og sonur við föður, móðir við dóttur og dóttir við móður, tengdamóðir við tengdadóttur sína og tengdadóttir við tengdamóður.54Hann sagði og við fólkið: Þá er þér sjáið ský draga upp í vestri, segið þér jafnskjótt: Nú fer að rigna. Og svo verður.55Og þegar vindur blæs af suðri, segið þér: Nú kemur hiti. Og svo fer.56Hræsnarar, útlit lofts og jarðar kunnið þér að ráða, en hvernig er því farið, að þér kunnið ekki að meta þennan tíma?57Hví dæmið þér ekki af sjálfum yður, hvað rétt sé?58Þegar þú ferð með andstæðingi þínum fyrir yfirvald, þá kostaðu kapps um það á leiðinni að ná sáttum við hann, til þess að hann dragi þig ekki fyrir dómarann, dómarinn afhendi þig böðlinum, og böðullinn varpi þér í fangelsi.59Ég segi þér, eigi munt þú komast út þaðan, fyrr en þú hefur borgað síðasta eyri.
12.2 Hulið gert opinbert Mrk 4.22; Lúk 8.17
12.4-7 Hlst. Matt 10.28-30
12.5 Hræðast (Guð) Lúk 1.50; 18.2,4; 23.40; Post 10.2,22,35
12.7 Hárin á höfði yðar Lúk 21.18; Post 27.34 – óttist ekki Matt 28.5+ ; Mrk 16.6+ – meira verðir en spörvar Lúk 12.24
12.8-12 Hlst. Matt 10.32-33; 12.32; 10.19-20
12.8 Kannast við Jesú Opb 3.5 – Mannssonurinn Matt 8.20+
12.9 Afneita Jesú Mrk 8.38; Lúk 9.26
12.10 Gegn Mannssyninum Lúk 23.34; Post 3.17; 13.27 – lastmæli Matt 9.3+ ; Mrk 2.7 – gegn heilögum anda Post 13.46; 18.6; 28.24-28; sbr Matt 12.32; Mrk 3.22-29
12.11-12 Verja yður Matt 10.20; Mrk 13.11; Lúk 21.12-15; Post 4.8; 5.32; 7.55
12.14 Dómari 2Mós 2.14; Post 7.27,35
12.15 Varist ágirnd 1Tím 6.9-10
12.19-20 Sjálfsöryggi heimskingjans Sír 11.19
12.21 Ríkur hjá Guði Matt 6.20; Lúk 12.33; 18.22
12.22-34 Hlst. Matt 6.25-34,19-21
12.24 Hrafnar Slm 147.9 – fremri fuglunum Matt 10.31; Lúk 12.7
12.26 Svo litlu Lúk 16.10; 19.17
12.27 Salómon í allri sinni dýrð 1Kon 10.4-7
12.32 Vertu ekki hrædd … Matt 28.5+ ; Mrk 16.6+ – hjörð Jes 40.11; 49.9-10; Esk 34 – Ísrael Matt 9.36; Mrk 6.34; Matt 10.6; 15.24; Lúk 15.4-6; 19.10 – lærisveinahópurinn Matt 26.31; Mrk 14.27; sbr Jóh 10.1-16,27; 21.15-17
12.33 Selja, gefa Matt 19.21+ og hlst. – fjársjóður á himnum Lúk 21.21
12.35-48 Hlst. Matt 24.45-51
12.35 Viðbúnir 2Mós 12.11; 1Kon 18.46; 2Kon 4.29; 9.1; Job 38.3; 40.7; Okv 31.17; Jer 1.17; Lúk 17.8.; Ef 6.14; 1Pét 1.13 – látið ljós yðar loga Matt 25.1,7
12.36 Koma húsbóndans Mrk 13.35-37 – brúðkaup Matt 25.6
12.37 Sælir Matt 5.3+ – þjóna Lúk 17.7-8; Jóh 13.4
12.39 Þjófur Matt 24.43+
12.40 Koma Mannssonarins Matt 10.23+
12.42 Ráðsmaður Lúk 16.1,3,8; 1Kor 4.1-2
12.43 Sæll Matt 5.3+ ; Lúk 6.20
12.44 Yfir allar eigur sínar Matt 25.21,23
12.47 Vita en hirða ekki Jak 4.17 – hlýða vilja húsbóndans Matt 6.10+
12.49-53 Hlst. Matt 10.34-36
12.49 Varpa eldi Jes 66.15-16; Esk 38.22; 39.6; Mal 3.19; Lúk 3.16; Post 2.3,19
12.50 Skírast Mrk 10.38-39 – vatn og eldur Lúk 17.26-29; 2Pét 2.5-6; 3.6-7
12.51 Friður á jörðu Jer 6.14; 8.11; Esk 13.10,16; sbr Lúk 1.79; 2.14
12.53 Sundurþykki Mík 7.6; Hag 2.22; Mal 3.24; Lúk 21.16 og hlst.
12.54-56 Hlst. Matt 16.2-3
12.57-59 Hlst. Matt 5.25-26