Um lán og endurgreiðslu

1Sá gerir góðverk sem lánar náunga sínum,
sá er réttir hjálparhönd heldur boðorðin.
2 Lána náunga þínum er hann þarfnast þess
og greið honum skuld þína á gjalddaga.
3 Ver orðheldinn og ávinn traust hans,
þá munt þú ávallt fá það er þú þarfnast.
4 Margur metur lán sem fundið fé
og eykur þeim baga sem veittu honum lið.
5 Hann kyssir hönd náungans uns hann fær lán
og talar mjúklátt um efni hans.
Hann frestar greiðslu á gjalddögum,
kemur með afsakanir einar
og ber fyrir sig slæma tíma.
6 Beiti sá hörðu er lánaði fær hann vart nema helming
og mun telja það fundið fé.
Gangi hann ekki hart eftir greiðslu
mun hann sviptur eigum sínum
og eignast óvin í ofanálag.
Bölv og ragn er það sem hann fær greitt
og last í stað lofs.
7 Vegna þessa neita margir að lána en eigi af illsku,
þeir óttast að tapa að ófyrirsynju.

Um veglyndi

8Sýn þó biðlund bágstöddum manni,
lát þér ei dveljast að liðsinna honum.
9 Hjálpa fátækum vegna boðorðsins,
send hann ei tómhentan frá þér og þurfandi.
10 Ver ör á fé við bróður og vin,
lát það ei tærast upp undir steini.
11 Nota þú efni þín samkvæmt boðorðum Hins hæsta,
það mun gagnast þér meira en gull.
12 Safna þú góðverkum í forðabúr þín,
það mun bjarga þér frá öllu illu
og verja þig gegn óvinum
13 fremur en sterkur skjöldur og stinnt spjót.

Um að ábyrgjast skuldir annarra

14Góður maður gengur í ábyrgð fyrir náunga sinn,
aðeins siðblindur maður bregst slíku trausti.
15 Gleym aldrei þakkarskuld við ábyrgðarmann,
hann lagði sjálfan sig í sölur fyrir þig.
16 Syndarinn féflettir ábyrgðarmann
17 og bregst vanþakklátur þeim er hjálpaði honum.
18 Ábyrgð hefur gert marga efnamenn snauða
og hrakið þá eins og bylgjur hafsins.
Auðmenn hefur hún svipt húsi,
flæmt þá á vergang hjá framandi þjóðum.
19 Syndarinn, sem tekur veð,
sækist eftir gróða en verður stefnt fyrir rétt.
20 Hjálpa þú náunga þínum svo sem efni þín leyfa,
ver gætinn svo að það verði þér ei til falls.

Um heimili og gestrisni

21Frumþarfir lífsins eru vatn, brauð og klæði
og hús sem skýlir einkalífi.
22 Betri er fátækt undir bjálkaþaki, þótt hreysi sé,
en glæstustu veislur í annarra húsum.
23 Lát þér nægja það sem þú hefur,
hvort heldur er lítið eða mikið,
þá verður þér ekki hallmælt fyrir vergang.
24 Það er ill ævi að ganga hús úr húsi,
þar sem þú átt eigi heima máttu ekkert segja.
25 Það er ei þakkað þótt þú berir gestum mat og drykk,
þú verður auk þess bituryrði að bera:
26 „Komdu, förumaður, dúkaðu borðið.
Gef mér að eta það sem þú ert með í höndum.
27 Út með þig, förumaður, vík fyrir þér fremri,
ég þarfnast húss míns því að bróðir minn er í heimsókn.“
28 Fyrirlitning fyrir flakk, last lánardrottna,
hart er þvílíkt hyggnum manni.