Orðtök um hyggindi

1Dauðar flugur valda ódaun
með því að hleypa gerjun í olíu smyrslarans.
Ofurlítill aulaskapur er þyngri á metunum en viska eða sómi.
2Hjarta viturs manns stefnir á heillabraut
en hjarta heimskingjans leiðir hann í ógæfu.
3Aulinn gengur veg sinn og brestur vitið
og segir við hvern mann að hann sé auli.
4Ef reiði drottnarans kviknar gegn þér, vertu þá staðfastur
því að stilling afstýrir miklum glappaskotum.
5Til er böl sem ég hef séð undir sólinni, yfirsjón af hálfu valdhafans:
6Heimskan er sett í háu stöðurnar en göfugmennin sitja í niðurlægingu.
7Ég sá þræla sitja hesta og höfðingja fótgangandi eins og þræla.
8Sá sem grefur gröf fellur í hana
og þann sem rífur niður vegg getur höggormur bitið.
9Sá sem sprengir steina getur meitt sig á þeim,
sá sem klýfur við getur stofnað sér í hættu.
10Sé öxin orðin sljó og eggin ekki brýnd,
þá verður maðurinn að neyta því meiri orku.
Það er ávinningur að undirbúa allt með hagsýni.
11Ef höggormurinn bítur af því að særingar hafa verið vanræktar,
þá kemur særingamaðurinn að engu liði.
12Orð af munni viturs manns eru yndisleg
en varir heimskingjans vinna honum tjón.
13Fyrstu orðin út úr honum eru heimska
og endir ræðu hans er ill flónska.
14Heimskinginn mælir mörg orð,
þó veit maðurinn ekki hvað verða muni.
Hvað verða muni eftir hans dag, hver segir honum það?
15Amstur heimskingjans þreytir hann,
hann ratar ekki veginn inn í borgina.
16Vei þér, land, sem hefur dreng að konungi
og höfðingjar þínir setjast að veislu að morgni dags!
17Sælt ert þú, land, sem hefur eðalborinn mann að konungi
og höfðingjar þínir matast á réttum tíma
sér til styrkingar en ekki til þess að verða drukknir.
18Vegna leti síga bjálkarnir niður
og vegna iðjulausra handa lekur húsið.
19Til gleðskapar búa menn máltíðir,
vín gerir lífið skemmtilegt
og peningarnir veita allt.
20Formæltu ekki konunginum, jafnvel ekki í huga þínum,
og formæltu ekki ríkum manni í svefnherbergjum þínum
því að fuglar loftsins kynnu að bera burt hljóminn
og hinir vængjuðu að hafa orðin eftir.