1Margan hefur gróði ginnt til syndar,
sá er auði vill safna lokar augum fyrir mörgu.
2 Líkt og fleygur er rekinn milli steina
þröngvar syndin sér milli kaupa og sölu.
3 Sá sem eigi iðkar guðsótta heils hugar
sér hús sitt fljótt lagt í rústir.

Af máli má manninn þekkja

4Þegar sáldið er hrist verður skarnið eftir,
eins birtast brestir manna við rökræður.
5 Leirker eru reynd í brennsluofni
en maðurinn í samræðum.
6 Ávextir sýna hvernig hlúð var að trénu,
eins má greina innræti manns af orðum hans.
7 Lofaðu engan fyrr en þú hlýðir á mál hans
því að þannig eru menn reyndir.

Um heiðarleika

8Ef þú keppir að réttlæti muntu hljóta það
og íklæðast því sem vegsemdarskikkju.
9 Fuglar hreiðra sig með sínum líkum
og heiðarleiki leitar þeirra sem iðka hann.
10 Ljónið situr um bráð sína
og syndin um þá sem breyta illa.

Um þvaður

11Mál guðhrædds manns er ætíð viska
en óskynsamur umhverfist sem máninn.
12 Sóa ei tíma í heimskingjahópi
en ver öllum stundum hjá hyggindamönnum.
13 Frásagnir fávísra ergja mjög
og hinar verstu syndir eru þeim aðhlátursefni.
14 Bölv þeirra og ragn fær hárin til að rísa
og menn stinga upp í eyrun er þeir stæla.
15 Deilur drambsamra enda með úthelltu blóði
og karp þeirra er skelfing að heyra.

Um að ljóstra upp leyndarmáli

16Sá er ljóstrar upp leyndarmáli fyrirgerir trausti,
náinn vin eignast hann aldrei.
17 Elska vin þinn og ver honum trúr.
En ljóstrir þú upp leyndarmáli hans
skaltu ei leita samfunda við hann.
18 Því að eins og maður deyðir óvin sinn,
þannig hefur þú deytt vináttu náunga þíns.
19 Líkt og þú slepptir fugli úr hendi
misstir þú vin sem þú fangar ei framar.
20 Eltu hann ekki því að hann er allur á braut,
hlaupinn á brott eins og hind úr snöru.
21 Um sár má binda og fyrirgefa níð
en sá er ljóstrar upp leyndarmáli á enga von.

Um hræsni og fláræði

22 Sá er augum deplar hefur illt í hyggju,
sá sem þekkir hann heldur sig fjarri honum.
23 Andspænis þér er hann blíður í máli
og dáist að öllu sem þú segir.
Síðar kveður mjög við annan tón,
hann umsnýr orðum þínum þér til falls.
24 Margt er mér andstyggð en ekkert sem hann,
viðurstyggð er hann í augum Drottins.
25 Steinn kemur þeim í koll sem kastar honum beint upp
og sá er svíkst að öðrum særir sjálfan sig.
26 Sá fellur í gröf sem grefur hana,
sá er egnir gildru fangast sjálfur.
27 Sá er gerir illt fær illt yfir sig
án þess að skilja hvaðan það kemur.
28 Háð og spott hendir dramblátan,
hefndin situr um hann líkt og ljón.
29 Þeir sem hlakka yfir falli guðhræddra fangast í snöru
og kvöl mun tæra þá fyrir banadægur.

Um hefndarhuga

30 Heift og reiði eru einnig andstyggð,
syndarinn heldur fast við hvort tveggja.