Uppþot í Þessaloníku

1 Þeir fóru nú um Amfípólis og Apollóníu og komu til Þessaloníku. Þar áttu Gyðingar samkundu. 2 Eftir venju sinni gekk Páll inn til þeirra og þrjá hvíldardaga ræddi hann við þá og lagði út af ritningunum, 3 lauk þeim upp fyrir þeim og setti þeim fyrir sjónir að Kristur átti að líða og rísa upp frá dauðum. Hann sagði: „Jesús, sem ég boða ykkur, hann er Kristur.“ 4 Nokkrir þeirra létu sannfærast og gengu til fylgis við Pál og Sílas, auk þess mikill fjöldi guðrækinna Grikkja og mikils háttar konur eigi allfáar.
5 En Gyðingar fylltust ofstæki og fengu með sér götuskríl, æstu til uppþota og hleyptu borginni í uppnám. Þustu þeir að húsi Jasonar og vildu færa Pál og Sílas fyrir borgarafund. 6 En þegar þeir fundu þá ekki drógu þeir Jason og nokkra bræður fyrir borgarstjórana og hrópuðu: „Mennirnir, sem komið hafa allri heimsbyggðinni í uppnám, eru nú komnir hingað 7 og Jason hefur tekið á móti þeim. Allir þessir breyta gegn boðum keisarans því þeir segja að annar sé konungur og það sé Jesús.“ 8 Og þeir vöktu óhug með fólkinu og einnig borgarstjórunum með þessum orðum. 9 Slepptu þeir ekki þeim Jasoni fyrr en þeir höfðu látið þá setja tryggingu.
10 En söfnuðurinn[ sendi þá Pál og Sílas þegar um nóttina til Beroju. Þegar þeir komu þangað gengu þeir inn í samkunduhús Gyðinga. 11 Þeir voru veglyndari þar en í Þessaloníku. Þeir tóku við orðinu með mesta áhuga og rannsökuðu daglega ritningarnar, hvort þessu væri þannig farið. 12 Margir Gyðingar tóku trú og einnig Grikkir ekki allfáir, tignar konur og karlar. 13 En er Gyðingar í Þessaloníku fréttu að Páll hefði einnig boðað orð Guðs í Beroju egndu þeir líka múginn þar til uppþota. 14 Þá sendi söfnuðurinn[ jafnskjótt Pál af stað til sjávar en Sílas og Tímóteus urðu eftir. 15 Leiðsögumenn Páls fylgdu honum allt til Aþenu og sneru aftur með boð til Sílasar og Tímóteusar að koma hið bráðasta til hans.

Páll í Aþenu

16 Meðan Páll beið þeirra í Aþenu var honum mikil skapraun að sjá að borgin var full af skurðgoðum. 17 Hann ræddi þá í samkundunni við Gyðinga og guðrækna menn og daglega á torginu við þá sem urðu á vegi hans. 18 En nokkrir heimspekingar, Epíkúringar og Stóumenn, áttu og í orðakasti við hann. Sögðu sumir: „Hvað mun skraffinnur sá hafa að flytja?“
Aðrir sögðu: „Hann virðist boða ókunna guði,“ því að hann flutti fagnaðarerindið um Jesú og upprisuna. 19 Og þeir tóku hann og fóru með hann á Aresarhæð[ og sögðu: „Getum við fengið að vita hver þessi nýja kenning er sem þú ferð með? 20 Því að eitthvað nýstárlegt flytur þú okkur til eyrna og okkur fýsir að vita hvað þetta er.“ 21 En allir Aþeningar og aðkomumenn þar gáfu sér ekki tóm til annars fremur en að segja eða heyra einhver nýmæli.
22 Þá sté Páll fram á miðri Aresarhæð og tók til máls: „Aþeningar, þið komið mér svo fyrir sjónir að þið séuð í öllum greinum miklir trúmenn 23 því að ég gekk hér um og hugði að helgidómum ykkar og fann þá meðal annars altari sem á er ritað: Ókunnum guði. Þetta sem þið nú dýrkið og þekkið ekki, það boða ég ykkur. 24 Guð, sem skóp heiminn og allt sem í honum er, hann, sem er herra himins og jarðar, býr ekki í musterum sem með höndum eru gerð. 25 Ekki verður honum heldur þjónað með höndum manna, eins og hann þyrfti nokkurs við, þar sem hann sjálfur gefur öllum líf og anda og alla hluti. 26 Hann skóp og af einum allar þjóðir manna og lét þær byggja allt yfirborð jarðar er hann hafði ákveðið setta tíma og mörk bólstaða þeirra. 27 Hann vildi að þær leituðu Guðs ef verða mætti þær þreifuðu sig til hans og fyndu hann. En eigi er hann langt frá neinum af okkur. 28 Í honum lifum, hrærumst og erum við. Svo hafa og sum skáld ykkar sagt: Því að við erum líka hans ættar. 29 Fyrst við erum nú Guðs ættar megum við eigi ætla að guðdómurinn sé líkur smíði af gulli, silfri eða steini, gerðri með hagleik og hugviti manna. 30 Guð hefur umborið vanvisku liðinna tíma. En nú boðar hann mönnum hvarvetna að allir skuli snúa sér til hans 31 því að hann hefur sett dag er hann mun láta mann, sem hann hefur fyrirhugað, dæma heimsbyggðina með réttvísi. Þetta hefur hann sannað öllum mönnum með því að reisa hann frá dauðum.“
32 Þegar þeir heyrðu nefnda upprisu dauðra gerðu sumir gys að en aðrir sögðu: „Við munum hlusta á þetta hjá þér öðru sinni.“ 33 Þannig skildi Páll við þá. 34 En nokkrir menn slógust í fylgd hans. Þeir tóku trú. Meðal þeirra var Díónýsíus, einn úr Areopagusdóminum, og kona nokkur, Damaris að nafni, og aðrir fleiri.