Ræða Stefáns

1 Þá spurði æðsti presturinn: „Er þessu svo farið?“ 2 Stefán svaraði: „Heyrið mig, bræður og feður. Guð dýrðarinnar birtist föður vorum, Abraham, er hann var enn í Mesópótamíu, áður en hann settist að í Haran, 3 og sagði við hann: Far þú burt úr landi þínu og frá ættfólki þínu til landsins sem ég mun vísa þér á. 4 Þá fór hann burt úr Kaldealandi og settist að í Haran. En eftir lát föður hans leiddi Guð hann þaðan til þessa lands sem þið nú byggið. 5 Ekki gaf hann honum óðal hér, ekki eitt þverfet. En hann hét honum að gefa honum landið til eignar og niðjum hans eftir hann þótt hann væri enn barnlaus. 6 Guð sagði að niðjar hans mundu búa sem aðkomumenn í ókunnu landi og verða þjáðir og þrælkaðir í fjögur hundruð ár. 7 En þjóðinni, sem þrælkar þá, mun ég refsa, sagði Guð, og eftir það munu þeir fara þaðan og þjóna mér á þessum stað. 8 Guð gaf honum sáttmála umskurnarinnar. Síðan gat Abraham Ísak og umskar hann á áttunda degi og Ísak gat Jakob og Jakob ættfeðurna tólf.
9 Og ættfeðurnir öfunduðu Jósef og seldu hann til Egyptalands. En Guð var með honum, 10 frelsaði hann úr öllum þrengingum hans og veitti honum visku og lét hann ná hylli faraós svo að hann skipaði hann höfðingja yfir Egyptalandi og öllum eigum sínum. 11 Nú kom hallæri á öllu Egyptalandi og Kanaan og mikil þrenging og feður vorir höfðu ekki lífsbjörg. 12 En er Jakob heyrði að korn væri til á Egyptalandi sendi hann forfeður vora þangað hið fyrra sinn. 13 Og í síðara skiptið gaf Jósef sig fram við bræður sína og faraó varð kunn ætt Jósefs. 14 En Jósef sendi eftir Jakobi föður sínum og öllu ættfólki sínu, sjötíu og fimm manns, 15 og Jakob fór suður til Egyptalands. Þar andaðist hann og forfeður vorir. 16 Þeir voru fluttir til Síkem og lagðir í grafreitinn er Abraham hafði keypt fyrir silfur af sonum Hemors í Síkem.
17 Nú tók að nálgast sá tími er rætast skyldi fyrirheitið sem Guð hafði gefið Abraham. Fólkinu hafði fjölgað og það margfaldast í Egyptalandi. 18 Þá hófst til ríkis þar annar konungur er eigi vissi skyn á Jósef. 19 Hann beitti kyn okkar slægð og lék forfeður vora illa. Hann lét þá bera út ungbörn sín til þess að þjóðin skyldi eigi lífi halda. 20 Um þessar mundir fæddist Móse og var forkunnarfríður. Þrjá mánuði var hann fóstraður í húsi föður síns. 21 En er hann var út borinn tók dóttir faraós hann og fóstraði sem sinn son. 22 Móse var fræddur í allri speki Egypta og hann var máttugur í orðum sínum og verkum.
23 Þegar hann var fertugur að aldri kom honum í hug að vitja ættmenna sinna, Ísraelsmanna. 24 Hann sá einn þeirra verða fyrir ójöfnuði og rétti hlut hans, hefndi þess sem meingjörðina þoldi og drap Egyptann. 25 Hann hugði að bræður hans mundu skilja að Guð ætlaði að nota hann til að bjarga þeim en þeir skildu það ekki. 26 Næsta dag kom hann þar að sem tveir þeirra slógust. Hann reyndi að stilla til friðar með þeim og sagði: Góðir menn, þið eruð bræður, hví eigist þið illt við? 27 En sá sem beitti náunga sinn órétti hratt honum frá sér og sagði: Hver skipaði þig höfðingja og dómara yfir okkur? 28 Þú ætlar þó ekki að drepa mig eins og þú drapst Egyptann í gær? 29 Við þessi orð flýði Móse og settist að sem útlendingur í Midíanslandi. Þar gat hann tvo sonu.
30 Að fjörutíu árum liðnum birtist honum engill í eyðimörk Sínaífjalls í logandi þyrnirunna. 31 Móse undraðist sýnina, gekk nær og vildi hyggja að. Þá hljómaði rödd Drottins: 32 Ég er Guð forfeðra þinna, Guð Abrahams, Ísaks og Jakobs. En Móse skelfdist og þorði ekki að hyggja frekar að. 33 En Drottinn sagði við hann: Leys af þér skó þína því að staðurinn, sem þú stendur á, er heilög jörð. 34 Ég hef séð áþján fólks míns á Egyptalandi og heyrt andvörp þess og er ofan kominn að frelsa það. Kom nú. Ég sendi þig til Egyptalands.
35 Þennan Móse, sem Ísraelsmenn höfnuðu með því að segja: Hver skipaði þig höfðingja og dómara? hann sendi Guð sem höfðingja og lausnara með fulltingi engilsins er honum birtist í þyrnirunnanum. 36 Það var Móse sem leiddi þá út úr Egyptalandi og gerði undur og tákn á Egyptalandi, í Rauðahafinu og á eyðimörkinni í fjörutíu ár, 37 þessi sami Móse sem sagði við Ísraelsmenn: Spámann eins og mig mun Guð láta koma fram úr hópi ættmenna ykkar. 38 Það var hann sem var í söfnuðinum í eyðimörkinni, ásamt englinum sem talaði við hann á Sínaífjalli, og með feðrum vorum. Hann tók á móti lifandi orðum að gefa okkur. 39 Eigi vildu forfeður vorir hlýðnast honum heldur hrundu honum frá sér og þráðu í hjörtum sínum Egyptaland. 40 Þeir sögðu við Aron: Ger okkur guði sem geta farið fyrir okkur því að ekki vitum við hvað orðið er af Móse þeim sem leiddi okkur brott af Egyptalandi. 41 Og á þeim dögum smíðuðu þeir kálf, færðu skurðgoðinu fórn og glöddust yfir verki handa sinna. 42 En Guð sneri sér frá þeim og lét þeim eftir að dýrka her himinsins eins og ritað er í spámannabókinni:
Ekki færðuð þér mér sláturdýr og fórnir
árin fjörutíu í eyðimörkinni, Ísraelsmenn.
43 Nei, þér báruð tjaldbúð Móloks
og stjörnu guðsins Refans, myndirnar sem þér smíðuðuð til þess að tilbiðja þær.
Ég mun herleiða yður austur fyrir Babýlon.
44 Forfeður vorir höfðu vitnisburðartjaldbúðina með sér í eyðimörkinni. Guð, sem talaði við Móse, hafði boðið honum að gera hana og hann lét gera hana eftir þeirri fyrirmynd sem hann sá. 45 Forfeður vorir tóku við henni og fluttu hana með sér undir stjórn Jósúa inn í landið sem þeir tóku til eignar af heiðingjunum sem Guð rak brott undan þeim. Hver ný kynslóð tók við henni allt til daga Davíðs. 46 Hann fann náð hjá Guði og bað að hann mætti finna bústað fyrir Jakobs Guð.[ 47 En Salómon reisti honum hús.
48 En eigi býr Hinn hæsti í því sem með höndum er gert. Spámaðurinn segir:
49 Himinninn er hásæti mitt
og jörðin skör fóta minna.
Hvaða hús munuð þér reisa mér, segir Drottinn,
eða hver er hvíldarstaður minn?
50 Hefur ekki hönd mín skapað allt þetta?
51 Þið harðsvíraðir og óumskornir í hjörtum og á eyrum, þið standið ávallt gegn heilögum anda eins og feður ykkar. 52 Hver var sá spámaður sem feður ykkar ofsóttu eigi? Þeir drápu þá er boðuðu fyrir fram komu Hins réttláta og nú hafið þið svikið hann og myrt. 53 Þið sem fenguð lögmálið um hendur engla hafið samt eigi haldið það.“

Stefán grýttur

54 Þegar ráðsherrarnir heyrðu þetta trylltust þeir og gnístu tönnum gegn Stefáni. 55 En hann horfði til himins, fullur af heilögum anda og leit dýrð Guðs og Jesú standa til hægri handar Guði 56 og sagði: „Ég sé himnana opna og Mannssoninn standa til hægri handar Guði.“
57 Þá æptu þeir hástöfum, héldu fyrir eyrun og réðust að honum, allir sem einn maður. 58 Þeir hröktu hann út úr borginni og tóku að grýta hann. En vottarnir lögðu yfirhafnir sínar að fótum ungum manni er Sál hét. 59 Þannig grýttu þeir Stefán. En hann ákallaði Drottin og sagði: „Drottinn Jesús, meðtak þú anda minn.“ 60 Síðan féll hann á kné og hrópaði hárri röddu: „Drottinn, lát þá ekki gjalda þessarar syndar.“ Þegar hann hafði þetta mælt sofnaði hann.