Inngangur að Markúsarguðspjalli

Markúsarguðspjall er styst og líklega elst guðspjallanna fjögurra. Málfar Markúsarguðspjalls þykir einfalt og auðskilið í samanburði við hin guðspjöllin. Margt af efni Markúsarguðspjalls er endurtekið í guðspjöllum Matteusar og Lúkasar, en þeir skipa því öðruvísi niður og bæta auk þess við það.

Það gerist margt í Markúsarguðspjalli, frásögnin er hröð og það er sagt frá fjölmörgum kraftaverkum Jesú og lækningum. Þó er alveg ljóst að samkvæmt Markúsarguðspjalli er stórkostlegasta kraftaverk Jesú þjáning og dauði hans sjálfs. Sá sem fyrstur virðist skilja þetta er rómverskur liðsforingi sem fylgist með Jesú deyja á krossinum og verður þá að orði: „Sannarlega var þessi maður sonur Guðs“ (15.39).

Hvers vegna var Markúsarguðspjall skrifað?

Í 1. versi 1. kafla segir, að guðspjallið sé „fagnaðarerindið um Jesú Krist, Guðs son.“ Guðspjallinu er ætlað að segja góðu fréttirnar (fagnaðarerindið) um hver Jesús var.

Hverjum er guðspjallið ætlað – og hver er höfundur þess?

Í skrifum sínum þá útskýrir Markús merkingu arameískra orða og gerir grein fyrir gyðinglegum siðvenjum. Það bendir til þess að hann skrifað guðspjallið fyrir fólk, sem var ýmist heiðið eða kristið án þess hafa áður verið gyðingatrúar. Pétur postuli er mjög áberandi í guðspjallinu og strax á 2. öld var talið að höfundur guðspjallsins væri Markús sem er nefndur sem samferðamaður Péturs í Fyrsta Pétursbréfi.

Hver er bygging Markúsarguðspjalls?

Víða í guðspjallinu leggur Jesús ríkt á við fólk og brýnir jafnvel fyrir illum öndum að segja engum hver hann sé eða hvað hann hafi aðhafst (1.41-43; 3.10-12; 7.34-36; 8.30). Í 15.39 kemst rómverskur liðsforingi að þeirri niðurstöðu, að Jesús sé Guðs sonur, en einmitt þau sömu orð hefur Markús um Jesú í upphafi guðspjalls síns. Það er því næstum eins og að lesa leynilögreglusögu að lesa Markúsarguðspjall. Meðan frásögunni vindur fram, eru annað veifið gefnar vísbendingar um það, hver Jesús er.

Þegar kemur að 16. kafla Markúsarguðspjalls þá lýkur því á þrjá mismunandi vegu. Það helgast af því að handritum guðspjallanna ber ekki saman. Mörgum eldri handrit enda á 8. versi; önnur handrit hafa 9. til 20. vers með; og finna má enn önnur handrit sem hafa enn styttri endi.